W dniach 13-14.06.2014 w Instytucie Badań Literackich PAN odbyły się warsztaty Stylometria: komputerowa analiza tekstów. Warsztaty poprowadzili dr Maciej Eder (UP Kraków) i dr Jan Rybicki (UJ).
Stylometria, czyli analiza policzalnych cech językowych tekstu (np. literackiego) kojarzona zwykle z analizą autorstwa i wykrywaniem plagiatu jest wykorzystywana także w badaniach literackich skupionych na szerszym zakresie problemowym. Doświadczalna obserwacja stylometrycznych podobieństw i różnic pozwala na dostrzeżenie nowych, dotąd przez tradycyjne literaturoznawstwo niezauważonych, zależności między dziełami tego samego autora, dziełami różnych autorów i – szerzej – między grupami autorów, zróżnicowanych gatunkowo, chronologicznie, genderowo, narodowo… Takie „czytanie na odległość” (distant reading) – dzięki przetwarzaniu ilości tekstów niedostępnych analizie tradycyjnej – może interesująco uzupełniać „czytanie z bliska” (close reading).
Warsztaty, poprzedzone wstępem teoretyczno-historycznym oraz wprowadzeniem w tematykę związaną z programami R i Gephi, oparte zostały na połączeniu wiadomości z teorii stylometrycznych badań nad literaturą z praktyką doświadczalną. Uczestnicy wykorzystując zaawansowane (a jednocześnie proste w obsłudze) narzędzia komputerowe, mogli przebadać zgromadzone zbiory tekstów i uzyskać odpowiedzi na pytania dotyczące jednostek indywidualnych i wspólnych w języku oraz o to, na jakie elementy stylu literackiego może mieć wpływ chronologia, gatunek, tematyka, czy płeć. Podczas dwudniowych zajęć nauczyli się przygotowywać zestaw tekstów do analizy stylometrycznej, wykonywać taką analizę za pomocą wybranych programów i interpretować graficzne wyniki analiz. Spotkanie zakończyła dyskusja na temat możliwości wykorzystania narzędzi stylometrycznych na polu indywidualnych badań literackich.
